رشته بهداشت عمومی از جمله رشته‌های پرطرفدار میان داوطلبان کنکور تجربی و از شاخه علوم بهداشتی است. اگر قصد دارید با رتبه لازم برای این رشته، آینده شغلی، بازار کار، حقوق و میزان اهمیت آن در مهاجرت کردن آشنا شوید مطالعه این متن کمک زیادی به شما در این زمینه میکند. آشنایی با دروسی که در این رشته مطالعه میشود در کنار رتبه و کارنامه‌های افراد پذیرفته شده در بهداشت عمومی در سال گذشته می‌تواند راهنمای مناسبی برای آینده تحصیلی شما باشد.
رتبه لازم برای رشته بهداشت عمومی
بهداشت عمومی از جمله رشته‌های مرتبط با علوم تجربی است که پذیرش در آن از طریق کنکور و بدون کنکور صورت می‌گیرد. پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی دارای شرایط خاصی است که از طریق دفترچه‌های منتشر شده از طرف سازمان سنجش و سایت مربوطه در اختیار شما قرار می‌گیرید. چیزی که اهمیت دارد یادگیری و انجام وظیفه اصلی تحصیل‌کنندگان این رشته، یعنی فراهم کردن بهداشت فردی و عمومی در سطح جامعه و ارتقاء آن است.
برای به دست آوردن رتبه لازم برای رشته بهداشت عمومی بهترین کار این است که کارنامه پذیرفته شدگان در این رشته در کنکور سال گذشته را بررسی کنیم. ممکن است رتبه‌ها و درصد‌ها در سال آینده اندکی با موارد بیان شده تفاوت داشته باشد. اما مقدار آن چندان چشم‌گیر و قابل توجه نیست.
معیار‌هایی که برای رتبه و قبولی باید در نظر داشته باشید عبارت‌اند از: نوع و درصد سهمیه، نوع دانشگاه، سطح علمی دانشگاه و دورهای که در آن تحصیل می‌کنید. کارنامه‌هایی که در اینجا آورده شده‌اند بر اساس سهمیه منطقه‌ای است که تاثیر نسبتا بالایی روی رتبه نهایی شما دارد.
- رتبه ۲۲۵۸: دارای سهمیه منطقه یک و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۶۱.۴ درصد، شیمی ۳۰.۵ درصد، ریاضیات ۵۸.۹ درصد و فیزیک ۶۷.۸ درصد.
- رتبه ۲۴۴۴: دارای سهمیه منطقه یک و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۵۰.۷ درصد، شیمی ۲۹.۶ درصد، ریاضیات ۴۶.۷ درصد و فیزیک ۴۸.۹ درصد.
- رتبه ۲۶۰۷: دارای سهمیه منطقه یک و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۶۵.۴ درصد، شیمی ۵۹.۰۹ درصد، ریاضیات ۲۱.۲ درصد و فیزیک ۵۵.۵۹ درصد.
- رتبه ۳۸۳۷: دارای سهمیه منطقه ۲ و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۵۶.۷ درصد، شیمی ۴۰ درصد، ریاضیات ۳۷.۷۹ درصد و فیزیک ۳۴.۵ درصد.
- رتبه ۴۳۶۶: دارای سهمیه منطقه ۲ و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی جیرفت؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۵۴.۱ درصد، شیمی ۵۴.۲۹ درصد، ریاضیات ۳۳.۴ درصد و فیزیک ۳۰ درصد.
- رتبه ۵۰۱۶: دارای سهمیه منطقه ۲ و پذیدفته شده در دانشگاه علوم پزشکی اهواز؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۵۲ درصد، شیمی ۲۸.۶ درصد، ریاضیات ۵۶.۷ درصد و فیزیک ۵۵.۹ درصد.
- رتبه ۲۱۴۶: دارای سهمیه منطقه ۳ و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۴۶ درصد، شیمی ۴۶.۷ درصد، ریاضیات ۳۸.۹ درصد و فیزیک ۵۰ درصد.
- رتبه ۲۶۱۵: دارای سهمیه منطقه ۳ و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی گناباد؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۵۰.۷ درصد، شیمی ۳۵.۲۹ درصد، ریاضیات ۳۳.۴ درصد و فیزیک ۶۵.۵۹ درصد.
- رتبه ۳۴۴۸: دارای سهمیه منطقه ۳ و پذیرفته شده در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر؛ زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۳۶.۷ درصد، شیمی ۴۲.۹درصد، ریاضیات ۵۵.۵۹ درصد و فیزیک ۵۴.۵ درصد.
ممکن است شما با رتبه‌های بیان شده بتوانید در دانشگاههای دیگر نیز پذیرفته شوید. اما بهترین کار این است که ابتدا رتبه‌های پذیرفته شده در دانشگاه مدنظرتان را بررسی کنید تا مطمئن شوید با رتبه‌ای که کسب کرده‌اید میتوانید در آن دانشگاه پذیرفته شوید.
بیشتر بخوانید: معرفی رشته علوم آزمایشگاهی
دروس رشته بهداشت عمومی
دروسی که برای مقطع کاردانی رشته بهداشت عمومی در نظر گرفته شده است شامل دروس عمومی، تخصصی، کار‌آموزی، اصلی و پایه میشود. برای هر دسته تعداد واحد و دروس مشخصی در نظر گرفته شده است که برای دریافت مدرک کارشناسی این رشته باید نمره قبولی در تمامی این دروس را به دست بیاورید.
- دروس عمومی: ۱۵ واحد است و شامل دروس زبان فارسی عمومی، زبان خارجه عمومی، آیین زندگی، تربیت بدنی، اندیشه اسلامی، آشنایی با قرآن و تنظیم خانواده و جمعیت میشود.
- دروس پایه: ۱۰ واحد است و شامل فیزیک، شیمی، تشریح و فیزیولوژی، روانشناسی و بهداشت روان، اصول و مبانی جامعه‌شناسی و آمار حیاتی مقدماتی میشود.
- دروس اصلی: ۱۴ واحد بهداشت خانواده و ۱۶ واحد مبارزه با بیماری‌ها است. شامل کلیات پزشکی و بهداشت، اصول تغذیه، کمک‌های اولیه، فارماکولوژی، اصول و کلیات خدمات بهداشتی، میکروبیولوژی و مصون‌سازی میشود.
- دروس اختصاصی: ۲۰ واحد بهداشت خانواده و ۱۸ واحد مبارزه با بیماری‌ها است. شامل اصول و کلیات اپیدمیولوژی، آموزش بهداشت و ارتباطات، اصول بهداشت محیط، برنامه ملی مبارزه با بیماری‌ها، مدیریت و نظارت مراکز بهداشتی، اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری، تکنولوژی آموزشی، حشره‌شناسی پزشکی، اپیدمیولوژی بیماری‌های شایع در ایران، بهداشت حرفه‌ای و بهداشت مواد غذایی میشود.
- کار‌آموزی در عرصه: ۱۲ واحد است که باید به صورت عملی انجام شود. درس خاصی را شامل نمی‌شود.
اگر به دنبال مدرک کارشناسی رشته بهداشت عمومی هستید باید تعداد واحد بیشتری در ۸ ترم تحصیلی یا ۴ سال بگذرانید. این واحد‌ها نیز میان ۵ دسته‌بندی کار‌آموزی، اختصاصی، اصلی، پایه و عمومی تقسیم شده‌اند. مجموع این دروس ۱۳۲ واحد درسی را تشکیل می‌دهند.
- دروس عمومی: ۲۴ واحد است. شامل مبانی نظری اسلام، تاریخ و تمدن اسلامی، انقلاب اسلامی، اخلاق کاربردی، آشنایی با منابع اسلامی، اندیشه اسلامی۱، اندیشه اسلامی۲، تربیت بدنی ۱، تربیت بدنی۲، زبان خارجه و فارسی عمومی میشود.
- دروس اصلی و پایه: ۳۲ واحد است. شامل دروس بیوفیزیک، تشریح و فیزیولوژی، بیوشیمی، اصول و مبانی جامعه‌شناسی، اصول و کلیات اپیدمیولوژی، آمار حیاتی ۱، آمار حیاتی ۲، اکولوژی انسانی و بهداشت بین‌الملل، کلیات پزشکی و بهداشت، توانبخشی و رفاه اجتماعی، اصول تغذیه، مصون‌سازی فعال و انفعالی، فارماکولوژی، اصول و کلیات خدمات بهداشتی، میکروب‌شناسی ۱: قارچ‌شناسی و انگل‌شناسی، میکروب‌شناسی ۲: باکتری‌شناسی و ویروس‌شناسی میشود.
- دروس اختصاصی: ۶۰ واحد است. شامل دروس روانشناسی و بهداشت روان، اقدامات بهداشتی و کمک‌های اولیه در شرایط اضطراری، بهداشت دهان و دندان، بهداشت موادغذایی، اقتصاد بهداشت، زبان تخصصی، بهداشت دانش آموزان و مدارس، روش تحقیق در علوم بهداشتی، کاربرد رایانه در تجزیه و تحلیل داده‌های بهداشتی، پاتولوژی جغرافیایی ایران، نظام‌های سلامتی در ایران و جهان، بیماری‌های ارثی و مشاوره‌های ژنتیکی، بهداشت سالمندان، آموزش بهداشت و ارتباطات، مدیریت و نظارت در مراکز بهداشتی و درمانی، اصول برنامه‌ریزی بهداشتی، تکنولوژی آموزشی، بهداشت باروری، اپیدمیولوژی بیماری‌های شایع در ایران، بهداشت مادر و کودک، حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین سموم و آفت‌کش‌ها و کاربرد آن‌ها، تغذیه کاربردی، برنامه‌های مبارزه ملی با بیماری‌های غیر‌واگیر و اپیدمیولوژی آن‌ها، بهداشت روانی و اعتیاد، بهداشت محیط ۱: آب، بهداشت محیط ۲: فاضلاب و زباله، بهداشت محیط ۳: مواد.غذایی، مسکن، هوا و پرتو‌ها، اصول مدیریت در خدمات بهداشتی، بهداشت حرفه‌ای میشود.
- کار‌آموزی در عرصه: شامل ۱۲ واحد است که حتما باید به صورت عملی در طی ترم‌های تحصیلی انجام گیرد. به همین دلیل درس خاصی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است.
پس از کسب نمره قبولی در تمامی این دروس که به صورت عملی و تئوری برگزار می‌شوند شما قادر به دریافت مدرک کارشناسی رشته بهداشت عمومی خواهید بود. پس از آن میتوانید در مراکز مرتبط با این رشته مشغول به‌کار شوید. البته این رشته دارای طرح اختیاری است.
رشته های ارشد رشته بهداشت عمومی
پس از تحصیل در مقطع کارشناسی هر رشته دانشگاهی از جمله بهداشت عمومی، اگر قصد ادامه تحصیل در مقطع ارشد را داشته باشید باید گرایش آن را تعیین کنید. حدود ۲۶ گرایش برای ارشد بهداشت عمومی در ایران وجود دارد. اما ممکن است که همه یا اکثر دانشگاه‌ها گرایشهای رشته بهداشت عمومی را ارائه ندهند. به همین دلیل بهتر است قبل از انتخاب گرایش مورد نظرتان وضعیت پذیرش آن را بررسی کنید.
- آموزش بهداشت
- اقتصاد بهداشت
- سم‌شناسی
- فناوری اطلاعات سلامت
- مهندسی پزشکی
- برنامه‌ریزی یادگیری الکترونیکی پزشکی
- تاریخ علوم پزشکی
- آمار زیستی
- رفاه اجتماعی
- سلامت سالمندی
- مدیریت خدمات بهداشتی
- نانو تکنولوژی پزشکی
- حشره‌شناسی پزشکی و مقابله با ناقلین
- علوم تغذیه در بحران‌های محیطی
- اپیدمیولوژی
- بهداشت و ایمنی مواد غذایی
- فیزیولوژی
- مهندسی بهداشت محیط
- علوم تغذیه
- آموزش پزشکی
- ارزیابی فناوری سلامت
- زیست فناوری پزشکی
- کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی پزشکی
- مدیریت توانبخشی
- علوم بهداشتی در تغذیه
- اکولوژی انسانی
سایر اطلاعاتی که در رابطه با گرایش‌ها و رشته‌های ارشد بهداشت عمومی نیاز است بدانید توسط سازمان سنجش در موعد‌هایی که اعلام میشود در اختیار شما قرار می‌گیرد؛ زیرا معتبرترین اخبار مربوط به کنکور‌های سراسری کارشناسی و کارشناسی ارشد توسط این سازمان اعلام میشود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با رشته پرستاری و بازار کار آن
بازار کار رشته بهداشت عمومی
اگر پس از دریافت مدرک کارشناسی یا مقاطع بالاتر در رشته بهداشت عمومی به دنبال یافتن حرفه و بازار کار مناسب هستید باید بگوییم که بازار کار رشته بهداشت عمومی در ایران نسبتا خوب است. شما میتوانید از میان ۴ دسته‌بندی که بر اساس نقش صورت گرفته است، بر اساس سلیقه خود یکی را انتخاب کرده و در آن مشغول‌به‌کار شوید.
- نقش آموزشی: حیطه کاری شما در نقش آموزشی پس از فارغ‌التحصیلی شامل مشاوره‌های قبل از ازدواج، کاردان و بهورز در مراکز بهداشت و آموزش مادران است.
- نقش پژوهشی: حیطه کاری شما در نقش در نقش پژوهشی شامل همکاری در مصاحبه‌های پژوهشی، تدوین اطلاعات، پرسشگر سلامت و ارائه طرح‌های پژوهشی در زمینه HS میشود.
- نقش مراقبتی: در این مورد نقش کارکنان در زمینه انجام مراقبت‌های لازم قبل و بعد از بارداری از مادران و مراقبت از کودکان و حفظ سلامت آن‌ها است.
- نقش اجرایی: در این نقش فرد در زمینه تکمیل پرونده‌های خانواده‌های تحت پوشش، حضور در برنامه‌های بهداشت، ارائه خدمات تنظیم خانواده به خانواده‌های تحت پوشش و مواردی از این قبیل فعالیت میکند.
پس از آشنایی و بررسی تقسیم‌بندی بر اساس نقش، می‌توانیم مشاغلی که پس از فارغ‌التحصیلی از رشته بهداشت عمومی را بیان کنیم. سلیقه و علایق شما در تعیین آن نقش دارد اما میزان حرفه‌ای بودن شما نیز در این امر نقش اساسی دارد.
- معاونت بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی
- کارشناس بهداشت
- کارمند مراکز بهداشت شهرستان‌ها
- گسترش شبکه و سلامت خانواده
- مراکز بهداشتی-درمانی شهری و روستایی
- کارشناس سلامت مدارس
- کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری‌ها
- آموزش بهورزی
- آموزش سلامت
فعالیت در مراکز ترک اعتیاد، مربی بهداشت مدرسه‌ها و بیمارستان‌ها، فعالیت در بخش‌های خصوصی مانند هتل‌ها به عنوان مراقب سلامت تعدادی دیگر از مشاغل مرتبط با رشته بهداشت عمومی است. تعداد این مشاغل کم نیست و مراکز که میتوان با مدرک تحصیلی این رشته در آن‌ها فعالیت کرد تقریبا زیاد است. به همین دلیل میتوان گفت بازار کار و آینده شغلی این رشته نسبتا خوب است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با رشته پزشکی و شرایط تحصیل در آن
حقوق رشته بهداشت عمومی
برای تمامی مشاغل نمی‌توان یک مقدار ثابت را به عنوان درآمد آن شغل بیان کرد؛ زیرا عوامل مختلفی همچون مهارت فردی، سابقه کاری، محل و شهر محل فعالیت، نوع سازمان و ارگان همگی بر درآمد تاثیر‌گذار هستند. حقوق رشته بهداشت عمومی به صورت میانگین در سال ۱۴۰۲ برابر با ۵۵۰۰ هزار تومان بوده است.
این مقدار با توجه به عوامل مختلفی قابل افزایش است. مثلا اگر شیفت‌های بیشتری کار کنید یا ۲ مرکز را برای فعالیت برگزینید این مقدار حقوق افزایش پیدا میکند؛ زیرا فعالیتی که باید در این شغل انجام دهید چندان سنگین نیست و شما به‌راحتی میتوانید یک شغل دیگر را نیز در کنار آن اداره کنید.
برای افرادی که در خارج از کشور در حال فعالیت در یکی از شغل‌های مرتبط با بهداشت عمومی هستند میانگین حقوق برابر ۷۰ تا ۸۲۱ دلار است. این میانگین بر اساس حقوق پرداختی به افرادی که با مدرک تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری این رشته در حال فعالیت هستند به دست آمده است. البته در میان این کشورها نیز همچنان عوامل تاثیر‌گذار بر درآمد، موثر هستند.
رشته بهداشت عمومی برای مهاجرت
مشاغل مرتبط با رشته بهداشت عمومی به صورت جهانی هستند؛ زیرا در حال حاضر بهداشت و سلامت در صدر اهداف مردم و جامعه قرار دارد. با شیوع ویروس کرونا در جهان ، اهمیت این مشاغل به شدت افزایش پیدا کرد و تعداد پذیرش کارکنان آن تا حدود زیادی بالا رفت.
همه این موارد باعث گسترش راه‌های مهاجرت از طریق این رشته شده است. شما میتوانید مدرک تحصیلی مد نظرتان را در موسسات داخلی دریافت کنید و برای اشتغال به خارج از کشور مهاجرت کنید. از طرفی دیگر میتوانید با فراهم کردن شرایط، برای ادامه تحصیل به کشوری خارجی مهاجرت کنید و پس از آن در همان‌جا مشغول به‌کار شوید.
هاروارد، جان هاپکینز، دانشکده پزشکی بهداشتی لندن و واشنگتن، ۴ دانشگاه فوق‌العاده برای مهاجرت و ادامه تحصیل در رشته بهداشت عمومی در خارج از کشور هستند. ایالات متحده نیز از جمله کشورهای پردرآمد برای این رشته محسوب میشود.
سعی کنید توانمندی‌های فردی خود که با مشاغل این رشته ارتباط دارند را تقویت کنید؛ زیرا برای مهاجرت هرچه از توانمندی‌های بیشتری برخوردار باشید شانس شما برای پذیرش بیشتر خواهد بود. البته شرط اصلی برای مهاجرت که تسلط کامل بر زبان کشور پذیرنده و مقصد است را فراموش نکنید و از همان ابتدای تحصیل برای یادگیری آن سرمایه‌گذاری کنید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با رشته میکروبیولوژی
سخن پایانی
توضیحاتی که در رابطه با رشته بهداشت عمومی از جمله رتبه لازم، دروس، آینده شغلی و اهمیت آن برای مهاجرت نیاز بود در این متن در اختیار شما قرار گرفت. اکنون شما میتوانید به‌راحتی تصمیم بگیرید که این رشته برای شما مناسب است یا خیر. در صورتی که قصد ادامه تحصیل در بهداشت عمومی را دارید میتوانید بر‌اساس آمار قبولی‌های ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی کنید تا به رتبه مشخص‌شده دست بیابید. کمک گرفتن از مشاورانی که در این زمینه فعالیت دارند نیز می‌تواند برای شما مفید باشد.
سوالات متداول
رشته بهداشت عمومی چیست؟
در زمینه بهداشت عمومی و فردی تلاش میکند تا آن را حفظ کرده و باعث ارتقاء آن شود. پذیرش در آن نیز به صورت کنکور و از طریق سوابق تحصیلی انجام میشود.
رشته بهداشت چیست؟
این رشته و مشاغل مربوط به آن از اصلیترین نیازهای هر جامعهای برای ارتقاء سلامت و بهبود وضعیت بهداشت عمومی به شما میروند.
رشته بهداشت عمومی چه رتبه ای میخواهد؟
با توجه به این موضوع که دارای سهمیه کدام منطقه هستید و قصد دارید در کدام دانشگاه با چه نوع دورهای تحصیل کنید رتبه لازم متفاوت است. اما میتوانید با مطالعه بخش مرتبط با آن که در این متن قرار دارد از حدود آن اطلاع پیدا کنید.
رشته بهداشت عمومی چند ترم است؟
در صورتی که طبق چارت درسی خود پیش بروید و واحدهای معین شده برای هر ترم را با موفقیت بگذرانید میتوان گفت این رشته ۸ ترم تحصیلی است.
ارشد بهداشت عمومی چه رشتههایی دارد؟
این رشته در مقطع ارشد دارای ۲۶ گرایش متفاوت است که دانشگاههای مختلفی آن را پذیرش میکنند. نام این رشتهها در قسمت مربوط به آن آورده شده است.
آیا رشته بهداشت عمومی طرح دارد؟
بله؛ اما گذراندن آن کاملا اختیاری است و شما میتوانید بدون ایجاد اختلال در دریافت مدرک تحصیلی ، از گذراندن آن امتناع کنید.
