معرفی رشته علوم آزمایشگاهی

از شاخه‌های علوم پزشکی می‌توان به رشته علوم آزمایشگاهی اشاره کرد که نقش مهمی در سلامت جامعه ایفا می‌کند. شما با داشتن مدرک دیپلم، می‌توانید در کنکور تجربی شرکت کرده و این رشته را برای تحصیل و شغل آینده خود انتخاب کنید.

اما پیش از آن نیاز است که شناخت کامل‌تری از وظایف، ویژگی‌ها، حقوق و دروس این رشته به دست بیاورید تا مشخص شود که توانایی انجام فعالیت‌های مرتبط با این شغل را دارید یا خیر. متن حاضر با همین هدف ارائه شده است تا به شما در تعیین رشته تحصیلی که در آینده شما بسیار اثر‌گذار است کمک کند.

معرفی رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی

به دلیل تاثیر زیاد رشته علوم آزمایشگاهی پزشکی در سلامت و بهداشت جامعه، این رشته دارای طرفداران زیادی است. متخصصین علوم آزمایشگاهی قادر هستند با انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی و هماتولوژی به پزشکان در روند تشخیص بیماری کمک کنند. اما زمینه اصلی فعالیت آن‌ها مربوط به آنالیز خون و مایعات و بافت‌های بدن انسان‌ها است.

پس از اشتغال به کار با مدرک تحصیلی دکترا یا ارشد علوم آزمایشگاهی، با انواع آزمایش‌ها از جمله خون و ادرار سروکار دارید. به همین دلیل توصیه می شود اگر به بوهای نامطبوع حساسیت دارید از انتخاب این رشته اجتناب کنید.

در صورت علاقمندی به علوم آزمایشگاهی می‌توانید این رشته را تا مقطع دکترا به صورت ناپیوسته ادامه دهید. اگر به دروس شیمی و زیست‌شناسی علاقه دارید، این رشته می‌تواند گزینه مناسبی برای تحصیل شما باشد؛ زیرا ممکن است شما مسئولیتی در بخش‌های نمونه‌برداری، بیوشیمی یا هورمون‌شناسی بر عهده بگیرید. برای آشنایی بیشتر و کامل‌تر با این رشته نیاز است که در رابطه با دروس این رشته، بازار کار، حقوق و رتبه لازم برای تحصیل در آن به دست بیاورید.

رشته علوم آزمایشگاهی دامپزشکی

علوم آزمایشگاهی دامپزشکی با بررسی بیماری دام‌ها و انجام آزمایش‌های لازم روی آن‌ها به انجام تحقیقات لازم می‌پردازد و به روند درمان آن‌ها کمک می‌کند. به همین دلیل یکی از رشته‌های پر‌طرفدار در صنعت دامپزشکی به شمار می‌رود.

با تحصیل در مقاطع مختلف علوم آزمایشگاهی دامپزشکی می‌توانید در موسسات تحقیقاتی علوم دامپزشکی، آزمایشگاه‌های خصوصی، آزمایشگاه‌های دانشکده‌های دامپزشکی، مراکز دامپزشکی استان‌ها و آزمایشگاه‌های وابسته به سازمان دامپزشکی کشور مشغول‌به‌کار شوید. به همین دلیل می‌توان گفت که این رشته از بازار کار نسبتا خوبی برخوردار است.

از بارزترین ویژگی‌های رشته علوم آزمایشگاهی می‌توان به آرامش و امنیت روانی بالای آن اشاره کرد. امکان ادامه تحصیل در آن در ایران نیز وجود دارد. اما از آنجا که نمی‌توان با مدرک کارشناسی آن شغل خوبی پیدا کرد، مدت ‌زمان ورود به بازار کار آن بالا است. سطح پذیرش آن در دانشگاه‌های ایران حدود ۳۰۰ نفر و پذیرش آن در دانشگاه‌های برتر تقریبا ۵۰ نفر است. ریسک و خطر‌پذیری پایین از دیگر ویژگی‌های مثبت آن به شمار می‌رود.

رتبه لازم برای رشته علوم آزمایشگاهی

آشنایی با حداقل رتبه لازم برای رشته علوم آزمایشگاهی به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی درستی برای کنکور داشته باشید. با‌توجه‌به منطقه، درصد دروسی که در کنکور سراسری کسب کرده‌اید و دانشگاهی که برای محل تحصیل خود انتخاب می‌کنید رتبه‌ای که باید به دست آورید متفاوت خواهد بود.

• رتبه ۷۵۹۰: منطقه یک، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۲۹.۳۹ درصد، شیمی ۳۱.۵ درصد، ریاضیات ۳۰ درصد و فیزیک ۵۲.۳۹ درصد.
• رتبه ۸۰۶۵: منطقه یک، دانشگاه علوم پزشکی خمین؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۵ درصد، زیست‌شناسی ۳۲ درصد، شیمی ۱۰.۵ درصد، ریاضیات ۴۱.۲ درصد و فیزیک ۴۶.۷ درصد.
• رتبه ۱۱۷۵۲: منطقه یک، دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۳۲ درصد، شیمی ۱۸.۱ درصد، ریاضیات ۷.۸ درصد و فیزیک ۸.۸۹ درصد.
• رتبه ۱۴۹۲۳: منطقه ۲، دانشگاه علوم پزشکی زنجان؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۴۲ درصد، شیمی ۲۳.۸۹ درصد، ریاضیات ۳۱.۲ درصد و فیزیک ۳۷.۷۹ درصد.
• رتبه ۱۷۵۲۴: منطقه ۲، دانشگاه علوم پزشکی آبادان؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۳۱.۳۹ درصد، شیمی ۲۲.۸۹ درصد، ریاضیات ۱۲.۳ درصد و فیزیک ۵.۵۹ درصد.
• رتبه ۲۰۵۷: منطقه ۲، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۱۵ درصد، زیست‌شناسی ۳۹.۴ درصد، شیمی ۲۹.۶ درصد، ریاضیات ۵.۵۹ درصد و فیزیک ۲۰ درصد.
• رتبه ۳۳۷۸۵: منطقه ۲، دانشگاه علوم پزشکی مازندران؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۲۱.۳۹ درصد، شیمی ۷.۶۹ درصد، ریاضیات ۱۳.۳۹ درصد و فیزیک ۱۱.۱۹ درصد.
• رتبه ۷۷۲۳: منطقه ۳، دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۱.۷ درصد، زیست‌شناسی ۲۹.۳۹ درصد، شیمی ۴۳.۹ درصد، ریاضیات ۱۵.۶ درصد و فیزیک ۵۲.۲۹ درصد.
• رتبه ۱۰۹۳: منطقه ۳، دانشگاه علوم پزشکی جهرم؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۲۵ درصد، زیست‌شناسی ۹.۳۹ درصد، شیمی ۴۱ درصد، ریاضیات ۳۳.۴ درصد و فیزیک ۲۰ درصد.
• رتبه ۱۷۹۱۱: منطقه ۳، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۲۲.۷ درصد، شیمی ۱۰.۵ درصد، ریاضیات ۱۸.۸۹ درصد و فیزیک ۲۲.۲۹ درصد.
• رتبه ۲۷۸۳۲: منطقه ۳، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند؛ با درصد دروس تخصصی زمین‌شناسی ۰ درصد، زیست‌شناسی ۲۸.۷ درصد، شیمی ۱۳.۳۹ درصد، ریاضیات ۱۰ درصد و فیزیک ۳.۴ درصد.

از آمار رتبه‌های قبولی می‌توان نتیجه گرفت که برای قبولی در رشته علوم آزمایشگاهی نیاز است با‌توجه‌به سهمیه منطقه‌ای خود رتبه‌ای در بازه ۷۵۰۰ تا ۲۸۰۰۰ کسب کنید. بهتر است برای کسب حداقل رتبه برای رشته علو آزمایشگاهی یا هر رشته دیگر، درصد دروس مربوط به آن را در کنکور سال گذشته بیابید و درصد هر درس را حدود ۵ تا ۱۰ درصد افزایش دهید.

بیشتر بخوانید: معرفی رشته بهداشت عمومی

دروس رشته علوم آزمایشگاهی

برای دریافت مدرک کارشناسی علوم آزمایشگاهی باید ۲۲ واحد عمومی، ۳۱ واحد پایه و ۶۱ واحد تخصصی را بگذرانید. برای هر یک از این بخش‌ها درس‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است که شما در طول ۸ ترم تحصیلی باید این ۱۳۰ واحد را با موفقیت بگذرانید. در این صورت می‌توانید در مقطع ارشد و دکترا در گرایش و دیگر رشته های علوم آزمایشگاهی شرکت کنید. دروس رشته علوم آزمایشگاهی این بخش‌ها عبارت‌اند از:

• دروس عمومی: زبان عمومی، ادبیات فارسی، تربیت‌بدنی ۱ و ۲، جمعیت و تنظیم خانواده، مبانی نظری اسلام، آشنایی با منابع اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، اخلاق اسلامی و انقلاب اسلامی.
• دروس پایه: شیمی عمومی، آزمایشگاه شیمی عمومی، فیزیک حیاتی، فیزیولوژی نظری، فیزیولوژی عملی، فیزیک عمومی، آزمایشگاه فیزیک عمومی، بافت‌شناسی نظری، آزمایشگاه بافت‌شناسی، بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی، روانشناسی عمومی، کامپیوتر، آمار حیاتی، زیست‌شناسی سلولی و ملکولی، آناتومی نظری و آنااتومی عملی.
• دروس تخصصی: بیوشیمی پزشکی ۱، آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی ۱، خون‌شناسی ۱، آزمایشگاه خون‌شناسی ۱، انگل‌شناسی ۱، آزمایشگاه انگل‌شناسی ۱، میکروب‌شناسی عمومی، آزمایشگاه میکروب‌شناسی عمومی، ایمنی‌شناسی پزشکی، آزمایشگاه ایمنی‌شناسی پزشکی، ویروس‌شناسی پزشکی، آزمایشگاه ویروس‌شناسی پزشکی، سم‌شناسی، آزمایشگاه سم‌شناسی هورمون‌شناسی، آزمایشگاه هورمون‌شناسی، اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه، اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی، قارچ‌شناسی پزشکی، آزمایشگاه قارچ‌شناسی پزشکی، پاتولوژی عمومی، آزمایشگاه پاتولوژی عمومی، باکتری‌شناسی پزشکی، آزمایشگاه باکتری‌شناسی پزشکی، اصول مدیریت و قوانین آزمایشگاه، فارماکولوژی، روش‌های کنترل کیفی در آزمایشگاه‌های بالینی، آشنایی با بیماری‌های داخلی، ژنتیک پزشکی، متون انگلیسی و ترمینولوژی پزشکی، بیوشیمی پزشکی ۲، آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی ۲، خون‌شناسی ۲، آزمایشگاه خون‌شناسی ۲، انگل‌شناسی ۲ و آزمایشگاه انگل‌شناسی ۲.

در هر ترم لازم است ترکیبی از دروس تخصصی، عمومی و پایه را بگذرانید. علاوه بر گذراندن این دروس و پس از اتمام دوران تحصیلی، ملزم به گذراندن یک دوره طرح ۲ ساله اجباری هستید. این طرح در بیشتر رشته‌های پیراپزشکی وجود دارد. برای دریافت مدرک تحصیلی حتما باید این دوره را بگذرانید.

خرید کتاب های علوم آزمایشگاهی

بازار کار و درآمد رشته علوم آزمایشگاهی

پس از گذراندن دوره طرح و دریافت مدرک تحصیلی بالاتر می‌توانید به عنوان تکنسین یا کارشناس آزمایشگاه در آزمایشگاه‌های بالینی، مراکز بهداشتی و درمانی، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، انستیتوها و مراکز آموزشی و تحقیقاتی، شرکت‌های تجهیزات بیولوژیکی و آزمایشگاهی، سازمان انتقال خون، پزشکی قانونی و کارخانه‌های تولیدی لوازم آزمایشگاهی مشغول‌به‌کار شوید. اگر در دوران کارآموزی مهارت‌های لازم را به خوبی فرا بگیرید، بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی برای شما نسبتا خوب خواهد بود.

برای پیدا کردن شغل در این حوزه لازم است مهارت‌های موردنیاز و دروس دانشگاهی خود را به خوبی یاد گرفته باشید. در غیر ‌این‌ صورت موفق به یافتن شغل مناسبی نخواهید شد. میزان مهارت شما در میزان حقوق دریافتی موثر خواهد بود. هر چه در انجام وظایف خود ماهر‌تر باشید دستمزد بیشتری به شما پرداخت می‌شود.

تعداد شیفت‌های کاری و همچنین نوع مرکزی که در آن مشغول‌ به‌کار هستید در تعیین درآمد شما تاثیر مستقیم دارد. میزان حقوق و درآمد متخصص رشته علوم آزمایشگاهی در مراکز خصوصی نسبت به مراکز دولتی بیشتر است. البته درجه سختی فعالیت شما نیز در تعیین این مبلغ بی‌تاثیر نخواهد بود.

این رشته در آمریکا و آلمان دارای بازار کار خوبی است و تقاضا برای متخصصین این رشته نسبتا زیاد است. به همین دلیل رشته علوم آزمایشگاهی برای مهاجرت می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

یک راه‌حل فوق‌العاده برای اشتغال و درآمد بیشتر پیش روی شما وجود دارد. شما می‌توانید یک آزمایشگاه خصوصی تاسیس کنید. برای تاسیس این مرکز به ۳ نفر نیاز است که در گرایش‌های مختلف این رشته تحصیل کرده باشند. ممکن است در ابتدا مجبور به صرف وقت و هزینه زیادی شوید. اما پس از مدتی به درآمد قابل‌قبولی خواهید رسید.

بیشتر بخوانید: معرفی رشته مامایی

مزایا و معایب رشته علوم آزمایشگاهی

پس از شرکت در کنکور تجربی، گزینه‌های مختلفی برای ادامه تحصیل پیش رو دارید. اگر این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کنید، بهتر است با مزایا و معایب آن نیز آشنا باشید. در‌این‌صورت خواهید توانست با آگاهی کامل درباره این رشته تحصیلی آن را انتخاب یا از انتخاب آن صرف‌نظر کنید.

• در علوم آزمایشگاهی شما به‌طور مستقیم با بیماران سروکار ندارید و این یک مزیت محسوب می‌شود.
• با دریافت مدرک تحصیلی کارشناسی علوم آزمایشگاهی قادر نخواهید بود به آسانی شغل مرتبط با این رشته را پیدا کنید. به همین دلیل بهتر است تحصیلات خود در این رشته را ادامه دهید.
• دست شما برای انتخاب گرایش در مقطع کارشناسی کاملا باز است و گزینه‌های مختلفی برای انتخاب وجود دارد.
• رشته علوم آزمایشگاهی نسبت به سایر رشته‌های پیراپزشکی دارای دشواری کمتری است.
• باید صبر و حوصله زیادی در این راه خرج کنید.
• اگر به دارو و مواد شیمیایی حساسیت دارید بهتر است از تحصیل در این رشته تحصیلی صرف‌نظر کنید؛ زیرا سروکار زیادی با این مواد خواهید داشت.

گذراندن طرح ۲ ساله را نیز می‌توان از معایب این رشته دانست؛ زیرا در‌ صورتی ‌که آن را نگذرانید نمی‌توانید ادامه تحصیل دهید یا مشغول ‌به‌کار شوید. این مزایا و معایب با ‌توجه ‌به میزان علاقه شما به این رشته قابل تغییر است. در ‌صورتی ‌که شما به این رشته علاقمند باشید معایب آن برای شما دشوار نخواهد بود.

سخن پایانی

با توجه به این که رشته تحصیلی به‌طور مستقیم با آینده شما در ارتباط است، نمی‌توان سرسری و بدون تحقیق آن را انتخاب کرد. در این مقاله تلاش کردیم تا به تمامی سوالات شما برای انتخاب رشته علوم آزمایشگاهی و مزایا و معایب تحصیل و فعالیت در آن، پاسخ دهیم. استفاده از مشاور تحصیلی نیز می‌تواند به شما در رسیدن به هدفتان کمک کند. دریافت مشاوره می‌تواند پیش از کنکور و یا زمان انتخاب رشته تحصیلی صورت بگیرد. اگر سوالی دارید، در بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول