رشتههای علوم پزشکی شامل رشتههای علوم بهداشتی و درمانی است که به مطالعه و تحقیق در زمینه حفظ و بهبود سلامت انسان و تشخیص و درمان بیماریها میپردازد. این رشتهها شامل تحصیلات دانشگاهی برای تبدیل شدن به پزشک، پرستار، دندانپزشک، فارماسیست، فیزیوتراپیست و سایر حرفههای مرتبط با بهداشت و درمان است.
برنامه تحصیلی در رشته پزشکی به صورت درسهای تئوری و عملی ترکیب شده است. دانشجویان در این رشتهها درسهای پایهای مانند علوم پایه (مثل شیمی، فیزیک و بیولوژی)، علوم پزشکی پایه (مثل آناتومی، فیزیولوژی و بیوشیمی) و علوم بالینی (مثل پزشکی داخلی، جراحی و اطفال) را میخوانند.
در طول تحصیل در این رشته دانشجویان نیز به صورت عملی در کلینیکها و بیمارستانها تمرینات کلینیکی و کارآموزی انجام میدهند تا مهارتهای عملی و تجربی را در درمان بیماران تقویت کنند.
معرفی رشته پزشکی
رشته پزشکی که گل سرسبد و پرطرفدارترین رشته علوم پزشکی است، دانشی است که هدف آن حفظ و ارتقاء سلامتی، درمان بیماریها و بازتوانی آسیبدیدگان است. این اهداف با شناخت بیماریها، تشخیص، درمان و پیشگیری از بروز آنها به انجام میرسد.
مراحل تحصیل در رشته پزشکی
تحصیل در رشته پزشکی شامل ۴ دوره به شرح زیر است که در هر کدام دروس اختصاصی آن دوره نیز به دانشجویان تدریس میشود.
دوره اول: علوم پایه
اولین دورهای که در رشته پزشکی عمومی باید پشت سر گذاشت، دوره علوم پایه است. این دوره معمولا در یک بازه ۲ ساله و در ۴ ترم به دانشجویان ارائه میشود. دانشجویان در این دوره با مباحث اولیه و پایه پزشکی و مجموعهای از دروس تئوری آشنا میشوند. دانشجویان بعد از گذراندن این ۴ ترم، در آزمون علوم پایه پزشکی شرکت میکنند و در صورت قبولی وارد دوره بعدی میشوند. دوره علوم پایه، یکی از مهمترین مراحل دوره رشته پزشکی است، زیرا دانشجویان با اساس و پایه بدن انسان و وضعیت آن آشنا میشوند.
دروس علوم پایه عبارتند از:
- آناتومی؛
- بیوشیمی؛
- بافت شناسی؛
- اپیدمیولوژی؛
- جنین شناسی؛
- ایمنی شناسی؛
- فیزیولوژی؛
- روانشناسی؛
- ژنتیک؛
- تغذیه؛
- میکروب شناسی؛
- انگل شناسی؛
- قارچ شناسی؛
- ویروس شناسی؛
- آسیب شناسی عمومی؛
- دروس عمومی؛
- زبان تخصصی.
دوره دوم: فیزیوپاتولوژی
دوره دوم رشته پزشکی عمومی، فیزیوپاتولوژی است. این دوره معمولا ۱ ساله است. دروس فیزیولوژی و فارماکولوژی در این دوره به دانشجویان ارائه میشود. امتحانات این دوره معمولا به صورت ماهانه برگزار میشوند. دانشجویان در این دوره با ساختار و انواع بیماریهای بدن به طور کامل و دقیق آشنا میشوند. دانشجویان بعد از گذراندن این دوره وارد دوره سوم و محیط بیمارستان میشوند.
دروس فیزیوپاتولوژی عبارتند از:
- آسیب شناسی اختصاصی؛
- سمیولوژی؛
- فارماکولوژی؛
- پاتولوژی تئوری؛
- دوره فیزیوپاتولوژی ارگانها؛
- فیزیک پزشکی؛
- و…
دوره سوم: کارآموزی بالینی یا استاژری
دوره سوم که به آن کارآموزی بالینی یا استاژری نیز گفته میشود، شروع حضور دانشجویان رشته پزشکی در محیط بیمارستان است. این دوره معمولا به صورت ۲ ساله است و در ۴ الی ۵ ترم به دانشجویان پزشکی ارائه میشود. این دوره به دو بخش تئوری و عملی تقسیم میشود. دانشجو در این دوره در ساعات مشخصی از شب به عنوان کشیک فعالیت میکند. این دوره به دانشجویان کمک میکند تا در محیط بیمارستان، آموزشهای تئوری خود را به صورت عملی یاد بگیرند. دانشجویان بعد از گذراندن این دوره در یک آزمون پیش کارورزی شرکت میکنند. قبولی در این آزمون، مجوز ورود به دوره کارورزی بالینی است. کارآموزی بالینی شامل دورههای زیر است:
- جراحی؛
- بخش داخلی؛
- کودکان؛
- چشم؛
- زنان و زایمان؛
- گوش، حلق و بینی؛
- رادیولوژی؛
- پوست؛
- بیماریهای اعصاب؛
- بیماریهای عفونی.
دوره چهارم: کارورزی بالینی یا اینترنی
آخرین دوره رشته پزشکی عمومی، کارورزی بالینی یا اینترنی است. این دوره معمولا ۲ ساله است و کاملا در بیمارستان سپری میشود. فعالیت دانشجویان در این دوره زیر نظر اساتید صورت میگیرد. کارورزی بالینی یا اینترنی سختترین دوره رشته پزشکی است، زیرا دانشجویان به صورت مستقیم با بیماران سروکار دارند. اگر دانشجویان این دوره را با موفقیت سپری کنند و در آزمون موفق شوند، رسما به عنوان یک پزشک به جامعه معرفی میشوند. دروس این دوره عبارتند از:
- کارورزی بخش چشم؛
- کارورزی بخش جراحی؛
- کارورزی بخش سوختگی؛
- کارورزی بخش ارتوپدی؛
- کارورزی بخش اطفال؛
- کارورزی بخش گوش، حلق و بینی؛
- کارورزی بخش زنان و زایمان؛
- کارورزی بخش اورژانس؛
- کارورزی بخش پوست؛
- و…
شاخهها و تخصصهای پزشکی کدامند؟
شاخههای پزشکی عبارتند از چشم پزشکی، رادیولوژی، پوست و مو، پزشکی هستهای، ارتوپدی، قلب و عروق، مغز و اعصاب، جراحی عمومی، داخلی، گوش و حلق و بینی، نورولوژی، پاتولوژی، رادیوتراپی و انکولوژی، زنان و زایمان، روانپزشکی، کودکان و … از جمله تخصصهای رشته پزشکی هستند. تخصصهای پوست و مو، رادیولوژی و چشم پزشکی بازار کار بهتری دارند.
بازار کار رشته پزشکی چگونه است؟
پس از فارغ التحصیلی، فرصتهای شغلی گستردهای برای فارغ التحصیلان رشته پزشکی وجود دارد. آنها میتوانند در بیمارستانها، کلینیکها، مراکز بهداشتی، صنعت داروسازی، تحقیقات پزشکی و آموزشی و سایر موسسات بهداشتی و درمانی کار کنند.
همچنین، بعضی افراد نیز پس از فارغ التحصیلی در رشته علوم پزشکی، تصمیم میگیرند تحصیلات خود را در رشتههای تخصصی دیگری چون جراحی، داخلی، رادیولوژی و غیره ادامه دهند. این تخصصها به فرد امکان میدهد تا در حوزههای خاصی از پزشکی تخصصی شوند و درمان بیماران با اختلالات خاص را بر عهده بگیرند.
حقوق دانشجویان پزشکی در سال ۱۴۰۲
دانشجویان فوق تخصصی پزشکی مجرد | ۱۰۰ میلیون ریال |
دانشجویان فوق تخصصی پزشکی متاهل | ۱۳۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری پزشکی مجرد | ۸۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری پزشکی متاهل | ۱۱۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری دندانپزشکی رشته جراحی فک و صورت مجرد | ۸۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری دندانپزشکی رشته جراحی فک و صورت متاهل | ۱۱۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری دندانپزشکی و داروسازی بالینی مجرد | ۶۰ میلیون ریال |
دانشجویان دستیاری دندانپزشکی و داروسازی بالینی متاهل | ۸۵۰ میلیون ریال |
دانشجویان Ph.D در کلیه رشتهها مجرد | ۵۰ میلیون ریال |
دانشجویان Ph.D در کلیه رشتهها متاهل | ۶۰ میلیون ریال |
دانشجویان کارورزی دندانپزشکی مجرد | ۲۰ میلیون ریال |
دانشحویان کارورزی دندانپزشکی متاهل | ۲۵ میلیون ریال |
دانشجویان کارورزی پزشکی مجرد | ۲۵ میلیون ریال |
دانشجویان کارورزی پزشکی متاهل | ۳۵ میلیون ریال |
سختیها و مشکلات رشته پزشکی چیست؟
بیشترین سختی رشته پزشکی از زمانی شروع میشود که دانشجویان به عنوان کارورز به مدت یک سال و نیم در بیمارستان مشغول به فعالیت میشوند. دوره کارورزی شیفتهای شب زیادی دارد و مسئولیتهای زیادی بر دوش یک اینترن است. به طور کلی برای ورود به رشته پزشکی باید بیشتر زندگی خود را وقف کرد و تا سالهای طولانی باید تحصیل نمود. در انتها باید بیشتر زمان خود را در بیمارستانها گذراند.
استرس کاری در این رشته بسیار زیاد است و تمام مسئولیت بیمار بر عهده پزشک است و در صورت بروز هر مشکلی، پزشک باید پاسخگو باشد. همچنین طرح در مناطق محروم نیز از مشکلات دیگر این رشته است، زیرا مدیریت تمام بیماران بر عهده پزشک است و استادی برای راهنمایی وجود ندارد. اینها واقعیتهای رشته پزشکی است.
سوالات متداول
رشته علوم پزشکی چه شغل هایی دارد؟
مشاغلی مانند پزشک، پرستار، دندانپزشک، فارماسیست، فیزیوتراپیست و سایر حرفههای مرتبط با بهداشت و درمان
رشته پزشکی برای چه کسانی مناسب است؟
تحصیل در رشته پزشکی نیازمند مطالعه دروس سخت و پیچیده و کشیکهای طولانی در بیمارستان و کلینیک است و لازم است برای این شرایط سخت آماده باشید.