یکی از کتاب‌های معتبر و رفرنس درس فیزیولوژی برای دانشجویان علوم پایه پزشکی کتاب فیزیولوژی گایتون است که توسط آرتور گایتون از اساتید معتبر دانشگاه می‌سی‌سی‌پی و هاروارد نوشته شده است. این کتاب در طول بیش از 50 سال به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کتاب‌های فیزیولوژی دنیا در دانشگاه‌های پزشکی جهان تدریس می‌شود و کتابی جامع برای درک تمام عملکردهای بدن است.
از مزایای مهم کتاب گایتون می‌توان توضیحات دقیق، جامع و منحصربه‌فرد و پوشش طیف گسترده‌ای از مباحث فیزیولوژی را نام برد. علاوه بر این، استفاده از تصاویر و نمودارهای مختلف و توجه به تشریح دقیق جنبه‌های بالینی فیزیولوژی، اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون را بیش‌ازپیش آشکار می‌کند. در این مقاله از وب‌سایت بهرتو اهمیت کتاب فیزیولوژی گایتون برای موفقیت دانشجویان علوم پایه پزشکی را بررسی می‌کنیم.
مروری بر تاریخچه و نویسندگان کتاب
دکتر آرتور سی. گایتون (Arthur C. Guyton) استاد دانشگاه هاروارد و می‌سی‌سی‌پی حدود 65 سال پیش این کتاب را برای اولین بار به رشته تحریر درآورد. تاکنون ویرایش‌های مختلفی از این کتاب چاپ شده است؛ ولی تا ویرایش هشتم این کتاب تنها توسط دکتر گایتون نگارش می‌شد. نکته جالب در این مورد اینکه برای نگارش اغلب کتب پزشکی تیمی از متخصصین رشته پزشکی موردنظر آن کتاب را می‌نویسند؛ ولی کتاب فیزیولوژی گایتون تا تقریباً هشت دوره به تنهایی توسط دکتر گایتون نگارش شده است.
بعد از درگذشت دکتر گایتون در سال 2003 نگارش و ویرایش کتاب توسط دو نفر از شاگردان و همکاران او یعنی دکتر مایکل هال و دکتر اریک هال ادامه یافت. باتوجه‌به اهمیت و مزایای مهم کتاب گایتون این کتاب همچنان تجدید چاپ شده و در دانشگاه‌های پزشکی دنیا تدریس می‌شود.
دلایل اهمیت کتاب فیزیولوژی گایتون
کتاب فیزیولوژی گایتون به دلیل جامعیت مباحث فیزیولوژی، دقت در بیان و شفافیت از کتاب‌های مهم و مرجع برای دانشجویان علوم پایه پزشکی محسوب می‌شود. در این کتاب تمامی عملکردهای بدن انسان از سطح سلولی تا سیستمهای پیچیده کاملاً دقیق و شفاف تشریح شده است. مزایای مهم کتاب گایتون که آن را به یک منبع مهم تبدیل کرده است عبارت‌اند از:
1. پوشش دقیق تمام مباحث فیزیولوژی
در فیزیولوژی گایتون طیف گسترده‌ای از مباحث فیزیولوژی مانند سیستمهای گوارش، اعصاب، قلب و عروق، کلیوی، تنفس، سیستم اسکلتی، عضلانی و تمامی سیستمهای بدن انسان به‌خوبی تشریح شده‌اند. علاوه بر این، آسیب‌شناسی بیماری‌ها و اختلالات مختلف نیز موردبحث قرار گرفته‌اند.
نویسندگان کتاب فرایندهای فیزیولوژیکی پیچیده را به‌صورت کاملاً دقیق و شفاف تجزیه و تشریح کرده و آن‌ها را به صورتی کاملاً قابل‌فهم برای خوانندگان درآورده‌اند. این در حالی است که غنای علمی کتاب کاملاً حفظ شده است.
2. عمق مطالب
دلیل دیگری که بر اهمیت کتاب فیزیولوژی گایتون صحه می‌گذارد عمیق بودن مطالب ارائه شده است. مطالب به‌گونه‌ای هستند که ارجاع به مباحث خاص را راحت کرده و می‌توان تمام مطالب از جزئی‌ترین موضوع تا پیچیده‌ترین آن‌ها را در این کتاب پیدا کنید. به‌عنوان‌مثال خواننده می‌تواند از ساده‌ترین عملکرد سلولی تا پیچیده‌ترین فرایندهای عصبی را در این کتاب دنبال کند که به شیوه‌ای جامع و علمی پوشش داده می‌شوند. این موضوع نیز اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون را نشان می‌دهد.
3. استفاده از نمودارها و تصاویر
با استفاده از نمودارهای دقیق و تصاویر مختلف در هر کدام از بخش‌ها و مباحث، دانشجو راحت‌تر می‌تواند موضوع را درک کرده و مکانیسم‌های فیزیولوژیکی پیچیده را تجسم کند. استفاده از تصاویر و نمودارهای متعدد برای بخش‌های مختلف بدن مانند سیستم عصبی، سیستم قلب و عروق و سیستم تنفسی درک ساختارهای مختلف بدن و عملکرد آن‌ها را راحت‌تر کرده است. تصاویر و نمودارهای دقیق نیز از مزایای مهم کتاب گایتون هستند.
4. تجسم موقعیت بالینی
یکی دیگر از مزایای مهم کتاب گایتون تجسم و تشریح موقعیت و مفاهیم بالینی است. در کتاب فیزیولوژی گایتون تمامی مفاهیم فیزیولوژیکی در موقعیت‌های بیماری و سلامت تشریح شده و دانشجویان پزشکی می‌توانند آنچه را که از این کتاب فرامی‌گیرند در موقعیت‌های حقیقی و بالینی به‌کار گیرند. در این کتاب شرایط خاص و بیماری‌ها دقیقاً تشریح شده‌اند و دانشجویان با مطالعه آن‌ها و تسلط بر مطالب می‌توانند به تغییرات بدن در شرایطی مانند آسیب‌ها یا بیماری پی ببرند.
5. استفاده از سؤالات و تست های متعدد
در انتهای هر بخش از کتاب فیزیولوژی گایتون برای ارزیابی دانشجویان تمرین و سؤالات مربوط به مطالب هر فصل آمده است تا دانشجویان بعد از مطالعه دقیق کتاب به حل سؤالات بپردازند. این ویژگی که از دیگر مزایای مهم کتاب گایتون است موجب می‌شود تا دانشجویان به نقاط ضعف خود پی برده و قسمت‌هایی را که در آن مشکل دارند دقیق‌تر مطالعه کنند.
ساختار کتاب فیزیولوژی گایتون
کتاب فیزیولوژی دکتر گایتون دارای ساختاری منظم، منطقی و در دسترس بوده و علاوه بر دقت و شفافیت در پرداختن به مباحث، نظم موجود در ساختار کتاب آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای دانشجویان تبدیل کرده است. این کتاب از چندین بخش تشکیل شده است که هر کدام از بخش‌ها به جنبه‌های خاصی از فیزیولوژی و سیستمهای بدن انسان می‌پردازد.
ساختار بخش‌ها و فصل‌های متعدد کتاب به‌گونه‌ای است که دانشجویان می‌توانند درباره تمام مکانیسم‌های بدن در سطح سلولی مولکولی تا سیستمهای پیچیده بدن درک جامعی به دست آورند. در ادامه چند فصل از این کتاب را به‌صورت اجمالی بررسی می‌کنیم.
فصل اول:اصول کلی فیزیولوژی مانند زیست‌شناسی سلولی، هموستاز و مکانیسم‌های تنظیم‌کننده بدن معرفی می‌شوند.
فصل دوم: در این فصل فیزیولوژی عصبی یعنی عملکرد و ساختار تمام بخش‌های سیستم عصبی مانند سیستم حسی حرکتی، عملکرد مغز و… به‌صورت کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فصل سوم: در فصل سوم کتاب فیزیولوژی گایتون، ساختار و عملکرد سیستم قلب و عروق بررسی شده و تمام موضوعات مربوط به قلب، عروق، همودینامیک، فشارخون و… پوشش داده می‌شود.
فصل چهارم: بررسی فیزیولوژی تنفسی در بخش چهارم کتاب آمده و مباحث مربوط به بررسی عملکرد سیستم تنفسی، ریه‌ها، کنترل تنفس و… در این فصل ارزیابی و تشریح می‌شود.
فصل پنجم: کلیه‌ها، دفع مواد زاید، الکترولیت‌ها و نقش کلیه‌ها در برقراری تعادل مایعات بدن در فصل پنجم کتاب فیزیولوژی گایتون بررسی شده است.
فصل ششم: ساختار منظم و دقیق در نگارش از مزایای مهم کتاب گایتون است که در فصل ششم نیز فیزیولوژی غدد درون‌ریز، هورمون‌ها و… و نقش آن‌ها در تنظیم عملکردهای بدن پوشش داده می‌شود.
هرکدام از بخش‌های کتاب به صورتی تنظیم شده‌اند که دانشجو بدون مراجعه به فصل‌های قبلی بتواند آن را درک کند. این ویژگی نشان‌دهنده اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون است. همچنین در پایان هر فصل نیز خلاصه‌ای از مهم‌ترین مباحث آن فصل و سؤالات مرتبط برای ارزیابی میزان تسلط دانشجو آمده است.
ضرورت مطالعه و اهمیت کتاب برای دانشجویان پزشکی
کتاب فیزیولوژی گایتون از کتاب‌های مرجع فیزیولوژی انسانی برای رشته‌های پزشکی است که مفاهیم اساسی این درس به‌صورت کامل، دقیق و روشن تشریح شده است. در ادامه به ضرورت مطالعه و اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون می‌پردازیم.
1. رویکرد سیستماتیک
یکی از مزایای مهم کتاب گایتون سازماندهی دقیق درس فیزیولوژی است که بر اساس آن دانشجویان می‌توانند دانش خود را از سطح پایه و مفاهیم ساده‌تر به سمت درک سیستمهای پیچیده بدن انسان سوق دهند. علاوه بر این، رویکرد سیستماتیک در تنظیم این کتاب مطالعه دوباره مباحث را راحت‌تر می‌کند.
2. دانش بنیادی
دانشجویان برای درک فارماکولوژی و آسیب‌شناسی باید فیزیولوژی را به‌خوبی درک کنند. بدون داشتن دانش پایه و قوی درباره چگونگی عملکرد طبیعی بخش‌های مختلف بدن نمی‌توان به درک و برداشت درستی از شرایط بدن در زمان بیماری دست‌یافت.
3. جامعیت
عامل دیگری که نشان‌دهنده اهمیت مطالعه کتاب فیزیولوژی گایتون برای دانشجویان پزشکی است این است که این کتاب علاوه بر فیزیولوژی مباحث مربوط به پاتولوژی را هم پوشش می‌دهد. همچنین در این کتاب بسیار مهم دوره علوم پایه پزشکی شکاف موجود بین عملکرد طبیعی بدن و عملکرد بدن در زمان بیماری پوشش داده می‌شود. این ویژگی می‌تواند یک تمرین بالینی بسیار مفید برای دانشجویان باشد
4. لحن کتاب
از دیگر موارد موردتوجه در کتاب فیزیولوژی گایتون لحن تخصصی و درعین‌حال صریح و روشن کتاب است. لحن کتاب به‌گونه‌ای است که تمام دانشجویان با سطح دانش متفاوت بتوانند آن را درک کنند. به‌عبارت‌دیگر نگارش کتاب به صورتی است که دانشجویان به‌راحتی می‌توانند مکانیسم‌های پیچیده فیزیولوژی را فراگرفته و بر آن‌ها تسلط یابند.
گرچه لحن کتاب آکادمیک و کاملاً علمی است؛ ولی لحن خشکی نیست و محتوای آن چیزی فراتر از دانش نظری است. همبستگی‌های بالینی و کاربرد فیزیولوژی در دنیای واقعی در این کتاب به روشی کاربردی تشریح شده و آن را به منبعی جذاب برای دانشجویان پزشکی تبدیل کرده است.
جایگاه کتاب فیزیولوژی گایتون در دوره پزشکی
کتاب فیزیولوژی گایتون را می‌توان یکی از کتاب‌های مهم و به‌عبارت‌دیگر سنگ بنای درس فیزیولوژی برای دانشجویان پزشکی نامید. جامعیت کتاب، استفاده از نمودارها و تصاویر، لحن آکادمیک و علمی قابل‌فهم، رویکرد سیستماتیک و پوشش جامع از مزایای مهم کتاب گایتون هستند. به همین دلیل در اغلب دوره‌های آموزش پزشکی از آن استفاده می‌شود.
این کتاب به‌عنوان یکی از اولین منابع پزشکی معرفی می‌شود که در اغلب دانشگاه‌های پزشکی جهان برای درک مکانیسم‌های فیزیولوژیکی بدن انسان تدریس می‌شود. پوشش طیف وسیعی از مباحث فیزیولوژی مانند فیزیولوژی سلولی، قلب، اعصاب، کلیه‌ها، گوارش و… آن را به یک کتاب جامع و مهم برای دوره‌های پزشکی پایه تبدیل کرده است. کاربردهای عملی و بالینی فیزیولوژی در پزشکی نیز از دیگر مزایای مهم کتاب گایتون است که به‌صورت دقیق تشریح شده است.
مقایسه و تفاوت کتاب فیزیولوژی Guyton با کتاب های مشابه
کتاب فیزیولوژی گایتون به دلایلی که در بخش‌های قبلی گفته شد یک کتاب منحصربه‌فرد است که آن را از دیگر کتب فیزیولوژی متمایز می‌کند. در این کتاب علاوه بر پرداختن به اصول فیزیولوژی پایه و توضیحات مفصل، واضح و دقیق بر مفاهیم بالینی اصول فیزیولوژیکی نیز تأکید می‌شود.
در مقابل کتاب‌های دیگری که در حوزه فیزیولوژی تألیف شده‌اند به این میزان از دقت و جامعیت نیستند. به‌عنوان‌مثال کتاب‌های فیزیولوژی انسانی گارتنر و هیات و فیزیولوژی برن و لوی سبک‌های آموزشی متفاوتی داشته یا به‌اندازه فیزیولوژی گایتون مفصل نیستند.
اگر بخواهیم یک مثال از کتاب‌های فیزیولوژی غیر از گایتون را بیاوریم فیزیولوژی برن و لوی است که گرچه تلاش شده است وارد جزئیات شود؛ ولی به شیوه‌ای فشرده و مستقیم اصول فیزیولوژی ارائه شده است. علاوه بر این، در کتاب فیزیولوژی برن و لوی برخلاف کتاب گایتون به کاربردهای بالینی کمتر توجه شده است. این موارد که برخی از مزایای مهم کتاب گایتون است موجب شده است تا در برنامه‌های آموزش پزشکی اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون جایگاه منحصربه‌فردی داشته باشد.
در ادامه دو مورد دیگر از موارد مقایسه کتاب فیزیولوژی گایتون را با کتاب‌های دیگر فیزیولوژی بررسی می‌کنیم.
1. فیزیولوژی سیلورتورن و فیزیولوژی گایتون
در بحث از جامعیت دو کتاب، مشخص است که کتاب گایتون بسیار جامع‌تر بوده و جزئیات را بادقت بیشتری دنبال می‌کند. به همین دلیل می‌توان کتاب سیلورتورن را برای دانشجویانی توصیه کرد که در رشته‌های غیرپزشکی یا سطوح مقدماتی تحصیل می‌کنند. علاوه بر این، فیزیولوژی گایتون تأکید زیادی بر مباحث تخصصی و بالینی دارد؛ ولی فیزیولوژی سیلورتورن برای درک بهتر مخاطبان از مثال‌های کاربردی استفاده می‌کند.
2. فیزیولوژی گانونگ و فیزیولوژی گایتون
این دو کتاب از نظر سبک نوشتاری با یکدیگر متفاوت بوده و در کتاب فیزیولوژی گایتون به مفاهیم بادقت و به‌صورت کاملاٌ مفصل و با جزئیات کامل پرداخته می‌شود. این در حالی است که مباحث فیزیولوژی در کتاب گانونگ مستقیم و به‌اختصار بیان شده‌اند. این مورد را در کتاب فیزیولوژی هندرسون هم می‌بینیم که توضیحات مختصر بوده و بیشتر برای مرور سریع مناسب هستند.
لحن کتاب فیزیولوژی گایتون به‌گونه‌ای است که دانشجویان بتوانند سیستمهای پیچیده فیزیولوژی انسانی را درک کنند. کتاب گایتون در تجزیه فرایندهای پیچیده و تشریح آن‌ها به زبانی ساده و قابل‌فهم بسیار ماهرانه عمل می‌کند و دانشجویان پزشکی می‌توانند مفاهیم اساسی را به‌خوبی درک کنند. این در حالی است که کتاب‌هایی مانند فیزیولوژی انسانی جونز یا فیزیولوژی تنفسی وست بیشتر برای دانشجویانی با سطح علمی بالاتر است و درک آن برای دانشجویان مبتدی می‌تواند دشوار باشد.
از دیگر مزایای مهم کتاب فیزیولوژی گایتون در مقایسه با سایر کتاب‌های فیزیولوژی سؤالات ارزیابی، خلاصه هر بخش در پایان همان فصل و مطالعات موردی بالینی است که موجب افزایش تسلط و یادگیری دانشجویان می‌شود. استفاده از نمودارها و تصاویر دقیق در کتاب گایتون نسبت به کتاب‌های مشابه دیگر بسیار بیشتر است. درصورتی‌که کتابی مانند فیزیولوژی پزشکی کومار و کلارک مانند فیزیولوژی گایتون دارای بخش‌های مطالعات موردی یا سؤالات ارزیابی نیستند. تمام این موارد بر اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون صحه می‌گذارند.
روش مطالعه کتاب فیزیولوژی گایتون برای رسیدن به نتایج مطلوب
عمق مطالب کتاب فیزیولوژی گایتون، ممکن است مطالعه آن را به یک چالش تبدیل کند. به همین دلیل لازم است با استفاده از استراتژی‌ها و تکنیک‌های مؤثر مطالعه کتاب، از مزایای مهم کتاب گایتون برای موفقیت بهره ببرید. در ادامه به برخی از تکنیک‌ها و استراتژی‌های مؤثر برای مطالعه این کتاب می‌پردازیم.
خواندن هوشمندانه و یادداشت‌برداری
درک محتوا و نه حفظ‌کردن
حاشیه‌نویسی خلاصه‌های کوتاه
تقسیم‌بندی مطالب هر فصل به بخش‌های کوچک‌تر
خواندن خلاصه هر فصل و مرور آن‌ها
اولویت‌بندی مباحث مهمی که بیشتر در آزمون هستند.
مطالعه و بررسی تصاویر و نمودارها
ارائه مطالب مطالعه شده برای دوستان و گروه مطالعاتی
مطالعه دوباره مطالب با رعایت فاصله زمانی منطقی
مدیریت زمان و تهیه یک برنامه مطالعاتی منظم
خودآزمایی با استفاده از تمرین‌ها و بانک سؤالات
مطالعه منظم و روزانه در زمان‌های ثابت و برنامه‌ریزی شده
تشکیل گروه‌های مطالعه برای روشن‌شدن و درک مفاهیم مبهم
استفاده از منابع تکمیلی فیزیولوژی
کتاب ها و منابع تکمیلی
کتاب فیزیولوژی گایتون یک منبع جامع برای مطالعه است؛ ولی برای درک بهتر آن و کسب نتایج عالی می‌توانید علاوه بر فیزیولوژی گایتون از منابع دیگری نیز استفاده کنید. در ادامه به این مطلب می‌پردازیم.
کتاب فیزیولوژی کوستانزو
فیزیولوژی انسانی سیلورتورن
کتاب فیزیولوژی انسانی استوارت فاکس
مروری بر فیزیولوژی پزشکی گانونگ
فیزیولوژی پزشکی والتر. اف. بورون و امیل بولپاپ
همچنین دانشجویان می‌توانند از منابع آنلاین مانند ویدئوهای فیزیولوژی آکادمی خان، MedEd, MedCram و مباحث فیزیولوژی ارائه شده در یوتیوب نیز استفاده کنند. استفاده از اپلیکیشن‌های فیزیولوژی و آناتومی هم می‌تواند به درک بهتر مباحث در هنگام خواندن کتاب فیزیولوژی گایتون کمک کند. دو نمونه از این اپلیکیشن‌ها شامل Physiology Animation و Complete Anatomy هستند.
علاوه بر این، برای درک بهتر مفاهیم کتاب فیزیولوژی گایتون علاوه بر مطالعه سؤالات ارزیابی و بانک سؤالات کتاب گایتون می‌توان از منابع دیگری نیز استفاده کرد. برخی از این منابع مهم عبارت‌اند از:
Uworld
Amboss
بانک سؤالات کتاب BRS Physiology
مزایا و معایب کتاب فیزیولوژی گایتون
همان‌طور که در بخش‌های مختلف گفته شد جامعیت، شفافیت و رویکرد سیستماتیک از مزایای مهم کتاب گایتون هستند. علاوه بر این، در این کتاب به مفاهیم و کاربردهای بالینی فیزیولوژی به‌صورت دقیق و کاربردی پرداخته شده است. لحن گفتار و نگارش کتاب به صورتی است که در عین تکنیکی و علمی بودن برای تمام دانشجویان با سطوح دانشی متفاوت کاملاً قابل‌فهم است.
براین‌اساس اهمیت کتاب کاربردی فیزیولوژی گایتون برای دوره علوم پایه پزشکی مشخص شده و به‌عنوان منبعی مهم و کامل معرفی می‌شود. البته ممکن است برخی حجم بالای کتاب را به‌عنوان یک نقطه‌ضعف تلقی کرده و برای مرور سریع از منابع خلاصه استفاده کنند.
در مجموع باید گفت که دانشجویان با مطالعه دقیق، اصولی و برنامه‌ریزی شده کتاب فیزیولوژی گایتون می‌توانند در آزمون‌های پایانی در سطوح ملی و حتی بین‌المللی عملکرد موفقی داشته باشند. مطالعه این کتاب علاوه بر اینکه دانش پایه دانشجویان را تقویت می‌کند؛ بلکه دیدگاه علمی و درک عملی دانشجویان را از عملکرد سیستمهای پیچیده بدن توسعه می‌دهد.
روی‌هم‌رفته این کتاب به دلیل جامعیت و پوشش تمام مباحث فیزیولوژی انسانی، شفافیت و دقت در بیان، استفاده از نمودارها و تصاویر، بانک سؤالات، خلاصه فصل‌ها و… به‌عنوان مهم‌ترین منبع فیزیولوژی برای دانشجویان پزشکی توصیه می‌شود.
جمع‌بندی
کتاب فیزیولوژی گایتون کتابی جامع برای دانشجویان علوم پایه پزشکی است که تمامی مباحث فیزیولوژی از عملکرد سلولی تا پیچیده‌ترین سیستمهای بدن انسان را به زبانی شیوا و علمی توضیح داده است. استفاده از نمودارها و تصاویر دقیق، بانک سؤالات برای خودارزیابی دانشجویان و خلاصه هر فصل از دیگر مزایای مهم کتاب گایتون هستند.
این کتاب دارای رویکردی سیستماتیک است و تمام مباحث به‌صورت کاملاً منطقی سازماندهی شده‌اند. به صورتی که دانشجو برای درک هر بخش نیازی به بررسی بخش‌های قبلی ندارد. این ویژگی هم اهمیت کتاب کاربردی گایتون را بیشتر آشکار می‌کند.
سایت بهرتو عرضه‌کننده بهترین و معتبرترین کتاب‌های پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری و… با افتخار تمام تلاش خود را برای معرفی منابع برتر برای شکوفایی دانش در جامعه به کار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کتاب‌های موردنظر و خرید کتاب از بخش تماس با ما اقدام کنید.
